Als bruidsfotograaf krijg ik geregeld de vraag van leveranciers of ze mijn foto's mogen plaatsen. Super leuk natuurlijk! Wanneer ik dan reageer met een positieve respons, is de reactie vaak: 'Voor het gebruik van de foto's, zullen we dan je naam vermelden'.....

Euh, wacht even! We begrijpen elkaar denk ik niet goed. Naamsvermelding is een vereiste bij het gebruik van mijn foto's. De leverancier is heel serieus en ziet het anders: "ik de foto - jij je naam". Dit is de omgekeerde wereld. Naamsvermelding bij het werk van een fotograaf ligt besloten in zowel de Nederlandse als de Europese wet op auteursrechten. Wanneer ik niet akkoord ga met dit voorstel, hebben we ineens een ander gesprek. Laten we heel open tegen elkaar zijn: jij als leverancier hoopt er nieuwe klanten mee aan te trekken en dus inkomsten te krijgen. Voor mij als fotograaf is dit niet anders. 

"Maar de foto's zijn toch al gemaakt?"
Ja dat klopt, in opdracht van het bruidspaar, die daar netjes voor heeft betaald. Mijn brood bij de bakker krijg ik ook niet gratis als ik netjes de naam van mijn bakker vermeld. Mijn visagist voor de beeldbank reportages ontvangt van mij ook niet enkel haar 'naamsvermelding' als dank. Graag hoor ik van jou als leverancier. waar jij mijn werk wenst te gebruiken, online/offline, hoe lang en hoeveel foto's. Zo kan ik jou een net voorstel doen voor dit gebruik. 

"Het bruidspaar heeft al toestemming gegeven, ik gebruik hun foto's".
Helaas, een grote misvatting. De toestemming voor gebruik krijg je enkel alleen van mij als fotograaf. Mijn bruidsparen kunnen geen toestemming geven over het gebruik van mijn beelden. Vertrouw als leverancier dus niet op de mededeling van anderen, vraag toestemming aan de fotograaf. Heeft één van de leveranciers toestemming gekregen, dan geldt dit niet automatisch ook voor jou. Je hebt altijd mijn toestemming nodig.

De Fotografen Federatie hanteert een handig lijstje met 10-geboden:
1. Respecteer het auteursrecht op foto's
2. Vraag altijd toestemming aan de fotograaf als je een foto wilt gebruiken
3. Vertrouw niet op de mededeling van anderen, enkel de fotograaf kan toestemming geven
4. Maak duidelijke afspraken
5. Gebruik foto's enkel voor de afgesproken doeleinden
6. Probeer de fotograaf te achterhalen en gebruik de foto niet als je niet weet wie de fotograaf is
7. Vermeld de naam van de fotograaf bij een foto
8. Bewerk of verknip een foto niet zonder toestemming van de fotograaf
9. Let op de rechten die anderen kunnen hebben op de foto. Vraag ook hen toestemming
10. Zorg dat de fotograaf een bewijs exemplaar krijgt van jouw gebruik

DuPho hanteert de 10 geboden op hun 'auteursrechtenkaartje'. Deze vind je online als je de zoekterm intikt op Google. 

Helaas gebeurt het nog te vaak dat foto's onterecht worden gebruikt. Tijd om daar aandacht aan te besteden. Als fotograaf begrijp ik echt wel dat je het niet altijd weet. Mijn klanten en ook de leveranciers maak ik graag bewust, door erover te praten of met een blog. Fotografen slaan de plank ook wel eens mis en die schrikken enorm als ze worden aangesproken op verkeerd gebruik. Daarom deel ik mijn ervaringen met jou. Voorkom verrassingen in de vorm van een schadevergoeding. Het is niet leuk om deze te ontvangen. Gebruik je foto's van de fotograaf zonder toestemming, dan heet dit inbreuk. Er wordt schade geleden door de fotograaf, die dan vergoed moet worden.  

Gebeurt het dat je in een moment van onoplettendheid, een foto hebt gebruikt zonder toestemming? Ontvang je een schadevergoeding van een fotograaf? Dat is ontzettend vervelend voor jou én de fotograaf. Zorg er vooral voor op dat moment, dat je meteen het gebruik staakt. Haal de foto's offline en stop met verspreiden van drukwerk als dat aan de orde is. Probeer er met de fotograaf onderling uit te komen. De schadevergoeding is een belangrijk uitgangspunt. Vind je deze te hoog, vraag dan om verduidelijking. Hoe is de fotograaf tot de hoogte van de schadevergoeding gekomen. Het gebruik, de duur, de oplage en het al dan niet bewerken van foto's speelt hierbij een rol. Naamsvermelding en filters over foto's, horen daar ook bij.  Laat weten dat je bereid bent een schadevergoeding te betalen, dat jij het ook een vervelende situatie vindt en probeer samen tot een overeenstemming te komen. ZIjn jullie eruit? Top, leg deze afspraken dan schriftelijk vast. 

DO's
Pak vooral je verantwoordelijkheid. Een fotograaf weet heel goed wanneer er onrechtmatig gebruik wordt gemaakt van zijn werk. Hij heeft het recht om zich te verzetten tegen het niet vermelden van zijn naam en tegen het bewerken van zijn foto's. En natuurlijk het gebruiken van zijn foto's, waar geen toestemming voor is verleend. Zelfs wanneer een fotograaf zijn auteursrechten aan een opdrachtgever heeft overgedragen, behoudt hij deze rechten tot verzet.. Natuurlijk kunnen jullie vooraf andere afspraken hebben gemaakt met elkaar. Dan zijn deze schriftelijk vastgelegd. Misschien heb jij met je fotograaf afgesproken dat hij zich niet zal verzetten tegen het niet vermelden van zijn naam. Hiervoor betaal je dan een vergoeding aan de fotograaf. 

DON'TS
Verschuil je niet achter smoesjes! Wist je het niet, trek er dan lering uit. 

Je begrijpt nu misschien beter dat jouw voorstel: mijn foto's te gebruiken "tegen naamsvermelding", met 'nee' wordt beantwoord. De naamsvermelding die jij mij biedt, is geen voorrecht, maar een wettelijke plicht. Je begrijpt dat mijn reactie verandert, wanneer er weer ‘naamsvermelding’ als betaling wordt aangeboden. Mijn voorstel de volgende keer:

"Ik heb een alternatief voorstel. Ik mag bij jou een eigen jurk, ring of taart naar keuze uitkiezen, die ik gratis ontvang. Dan vertel ik iedereen die er naar vraagt waar ik de jurk, ring en/of taart vandaan heb" ...

Alle gekheid op een stokje, de boodschap is denk ik wel helder. De meeste leveranciers gaan niet akkoord, als ze moeten betalen voor het gebruik van mijn foto's. Deze kosten liggen natuurlijk vele malen lager dan wanneer je als leverancier dit beeld in opdracht laat maken. Begrijpelijk dat je als leverancier vraagt naar een beeld dat 'af' is. Dat vindt je mooi!

Wat zie ik graag dat iedereen in fotografen, gedreven professionals ziet, die graag mooi werk leveren, waar ze al hun tijd en energie in stoppen! 

Eerder deze week schreef ik een blog over de spelregels voor mijn klanten die een bruidsreportage, newbornreportage, of andere reportage boeken. Benieuwd? Klik dan even door. 

Liefs Rolinka